PARELS UIT DE COLLECTIE

Onze collectie bestaat uit unieke én heel gewone Rotterdamse historische voorwerpen. Bovendien voegen we met Echt Rotterdams Erfgoed ook bijzondere mensen, organisaties en initiatieven toe, die zich nú inzetten voor onze stad. De historische en hedendaagse collectie samen vertellen het Rotterdamse verhaal, van vroeger tot nu.

In de komende weken presenteren we een aantal van deze collectiestukken en -deelnemers. In deze dertiende editie;

Blaue Heinrich

‘Coronadreigers’ worden ze genoemd: de onverlaten die anderen expres in het gezicht hoesten of spugen en erbij zeggen dat ze corona hebben. Voor deze nieuwe vorm van geweld eist het Openbaar Ministerie via snelrecht celstraffen van weken of zelfs maanden.

Dat speeksel ziekten kan overdragen was lange tijd onbekend. Die link werd pas gelegd nadat Robert Koch vanaf 1876 ontdekte dat bacteriën de veroorzakers zijn van vele besmettelijke ziekten. De bacterie kon zich schuilhouden in speeksel, onzichtbaar voor het blote oog maar levensgevaarlijk. Daarom werd in 1905 spuwen in de Rotterdamse tramwagons van de RET verboden. Sinds 1909 kunnen overtreders in heel het Nederlandse openbaar vervoer worden beboet.

Dokter Peter Dettweiler, die longarts was in een sanatorium, benaderde het probleem anders. Hij ontwierp voor zijn hoestende patiënten een speciaal flesje om in te spuwen, dat eenvoudig, goedkoop en hygiënisch is. De flacon is dankzij de schroefdop goed te reinigen. Tegelijk is hij goed afsluitbaar: door de trechter onder het klapdeksel kan de inhoud niet ontsnappen, zelfs niet als het flesje omvalt. Dankzij de afgeplatte vorm kan de patiënt het flesje gemakkelijk in de zak bij zich dragen. Het transparante glas maakt zichtbaar hoeveel erin zit, terwijl de krachtige blauwe kleuring de inhoud tegelijkertijd camoufleert. Naar die opvallende kleur heette het flesje in de volksmond ‘Blaue Heinrich’. De flacon in onze collectie is afkomstig uit het Bergwegziekenhuis in Rotterdam.

Geschreven door conservator Mayke Groffen.

Foto: Collectie Museum Rotterdam, inventarisnummer 61133
Sputumflacon Dr. Dettweiler, ca. 1920.