Museum Rotterdam

Ontdek

Nieuwe aanwinst: Gezicht op de Kolk, door Charles Euphrasie Kuwasseg

Onwerkelijke blik op Rotterdam van anderhalve eeuw geleden

Charles Kuwasseg Uitgesneden Niveaus Aanpassing
Gezicht op de Kolk - Charles Euphrasie Kuwasseg - 1873 Bron: foto Lotte Stekelenburg

De nieuwste aanwinst van Museum Rotterdam biedt een onwerkelijke blik op de havenstad. In 1873 schildert de Franse kunstenaar Charles Euphrasie Kuwasseg (Draveil 1833/38 - Parijs 1904) een theatrale doorkijk in het historische Rotterdam. Niet lang hierna wordt dwars door dit schilderachtige deel van de binnenstad een spoorviaduct aangelegd. Anderhalve eeuw later is deze locatie na het bombardement, dempingen en de sloop van datzelfde spoorviaduct onherkenbaar. Alleen de toren van de Laurenskerk biedt wat houvast. Met de verwerving van dit imposante stadsgezicht wordt Rotterdam een prachtig, maar door de verandering ook schokkend beeld van de stad rijker.

De Kolk Ca 1900 Foto Museum Rotterdam
collectie Museum Rotterdam - Handgekleurde glasdia van Kolkkade met spoorviaduct en Laurenskerk - 1880 - 1910

schilderachtig Rotterdam
Kuwasseg trekt door Europa op zoek naar aantrekkelijke stadsgezichten. Net als andere Franse schilders, onder wie Eugène Boudin en Paul Signac, is hij getroffen door Rotterdam. Hier schildert hij in 1873 de Kolk vanaf de Draaisteeg; ongeveer waar nu de ingang van station Blaak is. Het werk neemt de kijker mee in een schilderachtig Rotterdam dat al snel ingrijpend zal veranderen.

licht en schaduw
De voorgrond is in schaduw gedompeld waardoor je blik naar de lichte achtergrond wordt getrokken. Daar verlicht de zon - als een schijnwerper vanuit een coulisse in het theater - de toren van de Laurenskerk en de bebouwing aan het Steiger met de Korenbeurs. Op de kades is het een drukte van jewelste en de Kolk ligt vol roei- en zeilboten. Naast een woud van masten staan rechts bomen langs de Open Rijstuin. De helblauwe lucht en alles wat het licht opvangt, wordt weerspiegeld in het water.

De Kolk 1940 Foto Stadsarchief Rotterdam
De Kolk 1940 - Stadsarchief Rotterdam

denderende treinen
Terwijl Kuwasseg dit pittoresk stukje Rotterdam schildert, wordt iets verderop al druk gewerkt aan een spoorviaduct dat dwars door zijn uitzicht zal lopen. Voor de aanleg wordt onder andere de Binnenrotte gedempt, het Steiger doorgebroken en de Korenbeurs gesloopt. Vanaf 1877 denderen de treinen dwars door de binnenstad. Een ingekleurde glasdia van rond 1900 met bijna hetzelfde standpunt als Kuwasseg laat dit nieuwe stadsbeeld zien.

Locatie Kuwasseg Mooi Weer Klein
Huidige locatie van het schilderij

wereld van verschil
Na het bombardement van 14 mei 1940 ligt vrijwel de hele binnenstad in puin. Het luchtspoor wordt snel hersteld, de zwaar beschadigde Laurenskerk wordt na de oorlog herbouwd. Uiteindelijk gaan de treinen in 1997 ondergronds en verdwijnt het spoorviaduct. Wie wil weten waar Kuwasseg over Rotterdam heeft uitgekeken, kijkt nu vanaf metrostation Blaak - tussen Markthal en Kubuswoningen - in de richting van de Laurenskerk. Een onwerkelijke wereld van verschil.

de schilder
Kuwasseg was leerling van zijn vader, de uit Triëst afkomstige schilder Karl Joseph Kuwasseg. Om zijn werk van dat van zijn vader te onderscheiden signeerde hij met ‘C.Kuwasseg fils’. Kuwasseg schilderde stadsgezichten, (kust)landschappen en marines. In 1855 debuteerde hij in de Parijse Salon en ontving in 1892 een bronzen medaille van de Salon des Artistes Françaises. Zijn werk is vertegenwoordigd in Franse en Canadese musea.

De aankoop is mogelijk gemaakt dankzij de steun van de Stichting Vrienden van Museum Rotterdam.