Eind jaren negentig deed ik onderzoek voor JONG!, een grote tentoonstelling over jongerencultuur en stijl in Nederland. We riepen Rotterdammers op kleding, accessoires, muziek en andere spullen uit hun jonge wilde jaren naar het museum te brengen. Op de inzameldag kwam een man binnenlopen met een vuilniszak in de hand.  Of ik geïnteresseerd was in punkkleding? Natuurlijk! Meteen schudde hij de vuilniszak leeg. Verontschuldigend zei hij dat de zak sinds 1983 in de schuur had gestaan. Dat was wel duidelijk; de grijze hoop op de grond verspreidde een indringende schimmelgeur.

Een aantal mensen wist niet hoe snel ze weg moesten komen. Maar ik liet me niet van de wijs brengen. In de massa ontwaarde ik erg interessante kledingstukken. Het verhaal van de man was even boeiend: in 1981 leefde hij als vijftienjarige punker op straat of in kraakpanden in Rotterdam. Punk betekende voor hem veel meer dan een modieuze stijl. Het was een afwijzing van elke vorm van autoriteit en de burgerlijke maatschappij. Zijn overtuiging uitte hij ook in graffiti, die hij met zelf gesneden spuitsjablonen op gebouwen én zijn kleding aanbracht.

De kleding droeg ook andere sporen van zijn punkleven. De ‘Modzart’ broek was neongeel voordat hij hem 8 maanden aan een stuk aanhad zonder te wassen. Langzamerhand vervuilde, scheurde en versleet de broek. Het geel werd grauw en het kledingstuk raakte overdekt met reparaties en versierselen die de punker op straat vond.

Het leren jackie was zijn trots. Buttons verkondigen het anarchisme, haat tegen Van Agt, anti kernwapens en anti fascisme, maar ook ironisch ´Lang Leve Beatrix´. Spaghetti-achtige tape uit een cassettebandje is over het hele jack vastgemaakt. Op de schouder prijkt een Playmobil poppetje met een geweertje om de nek. Overal zitten scheuren en het jack wordt met tape en veiligheidsspelden bij elkaar gehouden.

Het in repen gescheurde shirt is ook weer in elkaar gezet met veiligheidsspelden. Op de voorkant zijn nog vaag de hoofden van Ronald Reagan en Margareth Thatcher te herkennen, met op de achtergrond de paddenstoelwolk van een neutronenbom. Hondenhalsbanden en met verf bespoten kapotte schoenen maken het plaatje compleet.

De indringende geur is na een lange behandeling met actieve koolstof verdwenen. Het vuil hebben we laten zitten. Dat maakt deel uit van deze unieke outfit die de opvattingen en levensstijl van de jonge drager zichtbaar maakt; een authentieke getuige van een woelige periode.

Wat nu gebeurt heeft de jonge Rotterdamse punker nooit verwacht: in het Paleis op de Dam was zijn outfit een topstuk in de tentoonstelling 50 JAAR ter ere van de vijftigste verjaardag van koning Willem Alexander. De tentoonstelling was 50 uur open: van 28 tot 30 april 2017.

Momenteel is de punker weer te zien in de tentoonstelling Geschiedenis van de stad.

Sjouk Hoitsma
Conservator mode en kleding